Türk Sanat Müziği (TSM)

15 Nisan 1895, İstanbul - 3 Şubat 1961, İstanbul)
Bestekâr, Taşkasap'ta doğdu. Ali Alâeddin Efendi’nin oğludur. Çocuk yaşta sesinin güzelliği ile dikkat çekti. Hafız Melek Efendi’den ilahi meşk ederek musikiye başladı. Hafız şeyh Cemal Efendi, Meallim Kazım Uz ve Neyzen Emin Dede’den dersler aldı. Genç yaşta hafız olduktan sonra Darülfünun ilahiyat fakültesini bitirdi. Sultan Selim ve Sultan Ahmet camilerinde başimamlık ve hatiplik görevlerinde bulundu. 1926’da başlayıp 35 yıl süren bestekârlık hayatında 300’den fazla eser besteledi. Eserleri halk arasında en çok yaygınlaşan bestekârlardan biridir. Dini ve din dışı eserler okuyarak doldurduğu plaklarla ülke çapında şöhret kazandı. Doğu ve güneydoğu’da geçen askerlik günlerinde halk musikisini; plak doldurmak, konser vermek gibi vesilelerle çıktığı Avrupa seyahatlerinde Batı musikisini inceleme fırsatı buldu. Yaşadığı dönemde Türkiye’deki sinema dünyasında ilgiyle izlenen Arap filmlerini müziklendirdi. Yer yer Arap musikisine ait parçaların uyarlamasına dayanan bu çalışmalarla musiki sanatı açısından olumsuz bir çığır açıldığı söylenir. Kaynak aslında Türk musikisinin kendine has özelliklerini yansıtan, rahatlıkla bir şaheser olarak nitelenebilecek şedd-i araban “Gecemiz kapkara saki elin nur olsun” şarkısında olduğu gibi çok sayıda çizgi üstü eserin sahibidir.
Kaynak eserleri plağa en çok okunan bestekârlardandır. İfakat, Hamiyet, Küçük Nezibe, Müzeyyen ve Safiye Hanımlarla Munir Nurettin Bey gibi aynı dönemde yaşayan ünlü okuyucular, Kaynak’ın çok sayıda eserini plağa okudular. En verimli bestekarlardan biri olmasına rağmen, eserlerinin tam bir listesi yapılmamıştır. Bu eserlerle ilgili en geniş koleksiyon, bestekarın kendisi tarafından talebesi Alaaddin Yavaşça’ya hediye edilmiştir.
Saadettin Kaynak 1955’te bir beyin kanaması geçirerek ömrünün son 6 yılını felçli olarak Koşuyolu’ndaki evinde geçirdi. Haydarpaşa Nümune Hastanesi’nde ölen bestekar Merkez Efendi Mezarlığı’nda medfundur.
Ekrem ERMİŞ ARŞİVİNDEN