Türk Sanat Müziği (TSM)

rast makamı
geleneksel notalama dikkate alındığında, birinci güçlüsü 4. derecedeki rast perdesi, durağı 8. derecedeki neva perdesi olan makamdır. re ana aşıttan elde edilir. tarihteümmül makamat (makamların anası) olarak adlandırılan bir makamdır.
rast makamı en eski makamlardan biridir. notası bu güne kadar gelen eserlerden hoca abdulkadir. maragi (1360-1435) nin eserleri en eski eserlerdir. 13 rest ederi bu güne kadar gelebilmiştir. benli hasan ağa'nın (1607-1662) peşrev ve ,sazsemaileri en eski saz eserleridir.
arel'e göre rast makamı
rast makamı çıkıcıdır. bir rast beşlisinin tiz tarafına bir rast dörtlüsü eklenerek elde edilir. donanına si için bir koma bemol, fa içinde 4 koma diyez konur.
eleştiri
geleneğe bakacak olursak gelenekte rast makamı ana makam olarak kabul edilmiştir. (ümmül makamat). arel ise türk müziğini batı sistemine uyarlamaya çalıştığı için, ana makam olarak do majör dizisine eşitlediği çargah makamını ana makam kabul etmiştir. geleneğe göre rast makamının birinci güçlüsü rast perdesi, ikinci güçlüsü neva perdesi ve durağı rast perdesidir. arel'e göre rast makamı ise rast 5'lüsü ile rast 4'lüsünün birleşmesiyle oluşur. dörtlü beşli birleşimi güçlüdür. şimdi, dörtlü ile beşlinin birleştiği ses güçlü ama ikinci derecede güçlü. yani olsa da olur olmasa da olur güçlüsü.bu kanıya eserlere bakarak ulaşıyoruz. birinci güçlü ve durak rast perdesidir. arel ise durak sesi güçlü olmaz diyor. bunu da batı sistemine dayanarak diyor. oysa geleneksel türk müziğinin batı müziğinin tampere dizgeli sistemine uyarlanması imkansızdır. dörtlü beşli terimleri de eski yunan terimidir. (tetrakord, pentakord).